جلسه هشتاد و سوم تدبر صحیفه سجادیه

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه، هشتاد و سومین جلسه ی پژوهشی تدبر و محوربندی و بازخوانی صحیفه سجادیه با حضور اساتید و طلاب این مدرسه در روز سه شنبه 3 خرداد ماه 1401ساعت 8 صبح، در اسکای روم با موضوع «دعاى آن حضرت هنگام فرارسيدن ماه رمضان»؛ (دعای چهل و چهارم) برگزار گردید. جلسه چنین گذشت:

در ابتدای جلسه صوت قرآن و صلوات امام سجاد علیه السلام پخش شد. در ادامه استاد باقری فرمودند: درست است که این دعا مربوط ماه مبارک رمضان هست اما در ماه های دیگر هم در واقع قابلیت این رو دارد که خوانده شود. منت ها در این ماه اثر بیشتری دارد و بیشتر می توان استفاده کرد. بعد از بیان مراتب روزه و رعایت آن با اعمال اعضا و جوارح، از خداوند درخواست می شود که نگه دارد و آگاه کند ما را؛
«وقفنا» (در فراز هشتم) هم معنای آگاه کردن می دهد هم معنی نگهداری. منت ها این جا معنای آگاهی بیشتر هست. خدایا ما را بر مواقیت صلاة خمس نماز های پنجگانه آگاه کن یکی از این چیزهایی که نیاز داریم بشناسیم، وقت نماز است که باید بشناسیم و رعایت کنیم و در اول وقت آن را اقامه کنیم.در احادیث بسیاری آمده است که نماز را در اول وقت به جا آورید و امام حسین علیه السلام در بحبوحه جنگ در روز عاشورا نماز را در اول وقت اقامه کردند. همچنین در روایات آمده است که شفاعت اهل بیت علیهم السلام به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی رسد. اولین مرتبه ی سبک شمردن نماز این است که آن را در اول وقت به جا نیاوریم

در ادامه به مرور مباحث جلسه قبل پرداختند:

   بِحُدُودِهَا الَّتِي حَدَّدْتَ(فراز هشتم): در بعضی از کتاب ها برای نماز چهار هزار حدود شمرده شده است، این جا امام می فرمایند که خداوندا ما را آگاه کن به حدود نماز. دقت کنید از خداوند همه این توفیقات را می‌خواهند.

همچنین می فرمایند: وَ فُرُوضِهَا الَّتِي فَرَضْتَ وَ وَظَائِفِهَا الَّتِي وَظَّفْتَ، وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِي وَقَّتَّ. این ها در واقع اشاره می کند که فروض زیر مجموعه حدود هست و وظایف زیر مجموعه حدودی است اوقات زیر مجموعه حدود هست.

وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا( فراز نهم):

نشان می‌دهد که این نماز منزل و درجات دارد. از خداوند می خواهد ما را با آن منزل ها و جایگاه ها و درجات نماز برساند به آن جایگاه هایی که مصیبین به آن می رسند؛ به بالاترین درجات نماز. نمازی که انسان عادی می خواند با نمازی که حضرت امیرالمومنین علیه السلام می خواند تفاوت زیادی دارد. درخواست می شود از خداوند به ارتقاء نمازمان به بالاترین درجه به مدد او که بخشی از آن اکتسابی است که اکتسابی بودن آن به این درخواست ها از خداوند است. نمازهای پنجگانه روح و نفس ما را شستشو می دهند و کدورت ها را از بین می برند. پیوستگی نماز شب به نماز صبح باعث می شود که برای نماز صبح دیگر انسان پاک باشد. در روایت ها خیلی تاکید شده به بسیار نماز خواندن، همچنین به رکوع و سجود طولانی، چون تاثیرات فراوانی دارد.

بعد می فرمایند: الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا

حافظ ارکان نماز. حافظ دو طرفه است اگر وقت نماز و ارکان آن را محافظت کنیم نماز نیز ما را محافظت می کند از فحشا و منکر و حتی در موقع مرگ و در تلقین به ما کمک می کند. آنان که نماز می خوانند جزء عقلا شمرده می شود که در بیان عقل و جهل، افراد نمازخوان جزء عاقل ها شمرده شده اند. کسی که نماز می خواند در واقع شیطان را مایوس می کند.

حضرت می فرمایند: الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ .

ادا کنم نماز را همان طوری که سنت پیامبر بر آن بوده سنت پیامبر بر نماز اول وقت بوده است که آثار متعددی دارد یکی از آن آثار مرگ راحت است. پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمایند: از دو گروه دوری کنید یکی از کسانی که نماز اول وقت نمی خوانند و دیگر کسانی که اهل مواسات نیستند. روش پیامبر علاوه بر رعایت اوقات نماز، سجده های طولانی بوده است.

طبق آیه قرآن « استعینوا بالصبر والصلوه» (سوره بقره: آیه 153)،کمک گرفتن از نماز در گرفتاری ها و مشکلات .

آیت الله بهجت در ۳۰  سال آخر عمرشان هر روز نماز جعفر طیار علیه السلام را می خواندند.

وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ؛ جمیع فضیلت‌ها با تمام طهارت را درخواست می شود.

"اسبغه" یعنی فراگیرترین طهارت ها چون ذکر اکبر است و تنهی‌ عن الفحشا و منکر است. وقتی نماز می خوانیم دیگر بین ما و خدا هیچ گناهی باقی نمی ماند. هم طهارت ظاهری و هم طهارت باطنی به دست می‌آید. وضو و غسل سبب طهارت ظاهری می شود و طهارت باطنی به این است که انسان به سراغ منکرات و معاصی نمی رود نه‌ تنها به سراغ آن ها نمی رود بلکه تمایل به خوبی ها پیدا می کند و«ابین الخشوع» را از خداوند درخواست می کند.

ایشان در ادامه به شرح فرازهای جدید پرداختند:

فراز10:«وَ وَفِّقْنَا فِيهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ ، وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِيرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِيَّةِ ، وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ ، وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّكَوَاتِ ، وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا ، وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا ، وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَى مَنْ عُودِيَ فِيكَ وَ لَكَ ، فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِي لَا نُوَالِيهِ ، وَ الْحِزْبُ الَّذِي لَا نُصَافِيهِ .»

و ما را در این ماه توفیق ده که با خویشاوندان خود، با نیکی و صلۀ رحم ارتباط پیدا کنی؛ و با احسان و بخشش، به همسایگان خود رسیدگی نماییم و اموال خود را از آنچه به ستم گرفته‌ایم، پاک کنیم و با بیرون کردن زکات، ثروت و مال خود را در مدار پاکی قرار دهیم؛ و با کسی که با ما رابطه‌اش را بریده، آشتی نموده؛ و با آن‌ که به ما ستم روا داشته، به عدالت و انصاف معامله کنیم؛ و با شخصی که با ما دشمنی کرده، از در مسالمت در آییم؛ مگر کسی که در راه تو و به خاطر تو با او دشمنی شده باشد؛ همانا او دشمنی است که با او دوستی نکنیم و حزبی است که به او دست صداقت ندهیم.

خدایا موفق کن ما را، بر کسانی که باید وصل شویم، وصل شویم. صله ارحام داشته باشیم این دعا در ماه رمضان است ولی برای همه سال باید خوانده شود. در ماه رمضان این عمل آثار بیشتری دارد و ما را به جایگاه بالاتر و با سرعت بیشتر می برد. خداوند در قرآن فرموده است: صله ارحام از ویژگی‌های اولی الباب است نماز نشانه خردمندان بود. مرتبه اولی الباب بالاتر از عقلا است. خویشاوندان به جز اقوام، شامل اهل بیت علیه السلام هم می شوند. یعنی باید صله آن ها را به جا آوریم. وقتی به زیارت آن ها می رویم به نوعی صله ارحام هست اگر انجام ندهیم قطع رحم کرده‌ایم. صله ارحام گاهی با سلام است و گاهی با یک تلفن. بر اهل بیت علیه السلام سلام بدهیم چون راه دور است و ممکن است نتوانیم مرتبا زیارت برویم. از راه رور عرض سلام داشته باشیم.برای دیدن اقوام، اگر نمی توانیم صله ارحام کنیم و فرصت نداریم و یا راه دور است و یا موانعی وجود دارد؛ می توانیم برای رفع گرفتاری آن ها از راه دور تلاش کنیم. اقوام شوهر جزء ارحام محسوب نمی شوند ولی اقوام هستند "عدو"نیستند به خاطر رضایت خداوند و رضایت همسر رعایت حال آن ها لازم است.در پایان خانم ناطقیان دعا فرمودند و جلسه خاتمه یافت.

Tweet