به گزارش معاونت پژوهش مدرسه، هفتاد و ششمین جلسه ی پژوهشی تدبر و محوربندی و بازخوانی صحیفه سجادیه با حضور اساتید و طلاب این مدرسه در روز سه شنبه 16 فروردین ماه 1401ساعت 8 صبح، در اسکای روم برگزار شد. استاد باقری به ارائه شرح دعای چهل و چهارم با موضوع «دعاى آن حضرت هنگام فرارسيدن ماه رمضان» فراز اول تااواسط فراز چهارم دعا پرداختند. جلسه چنین گذشت:

در ابتدای جلسه صوت صلوات امام سجاد علیه السلام پخش شد سپس استاد باقری شرح فرازهای جدید دعا را بیان نمودند:

دعا با حمد الهی آغاز می شود چون ماه صیام نعمتی از جانب خداوند است و حمد در قبال نعمت است. پس از آن به ویژگی های ماه صیام پرداخته می شود. سپس امام سجاد علیه السلام بحث نماز، صله ی ارحام، عدم هم رنگی با دشمن، تزکیه ی اعمال، خطر انحراف توحید، کیفیت گرامیداشت خداوند، آفات ایمان، جایگاه عباد الصالحین، حقیقت علم را در سایه ی عبودیت و غیره را در این دعا بیان می فرمایند.

فراز1: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا لِحَمْدِهِ، وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَكُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاكِرِينَ ، وَ لِيَجْزِيَنَا عَلَى ذَلِكَ جَزَاءَ الْمحْسِنِينَ»

ستایش ویژۀ خداست که ما را به سپاس‌گزاری‌اش هدایت فرمود و ما را درخور سپاس قرار داد، برای این‌که از شکرگزاران احسانش شویم؛ تا در برابر این سپاس و شکر، پاداش نیکوکاران را به ما عطا کند.

حمد در برابر نعمت ماه صیام و حمد دیگری برای هدایت به انجام این سپاسگزاری.

أَهْلِهِ: ضمیر هم به حمد و هم به خداوند می تواند برگردد. جزای اهل حمد الهی، پاداش محسنین است که طبق آیات قرآن کریم عبارتنداز:

1. مورد محبت خداوند قرار گرفتن
2. نزدیک بودن رحمت الهی به ایشان
3. رهایی از خسران
4. برخورداری از پشتیبانی الهی

فراز2:«وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَبَانَا بِدِينِهِ ، وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ ، وَ سَبَّلَنَا فِي سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُكَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ ، حَمْداً يَتَقَبَّلُهُ مِنَّا ، وَ يَرْضَى بِهِ عَنَّا »

خدا را سپاس که دینش را به ما هبه کرد و ما را به آیینش اختصاص داد و در راه‌های احسانش وارد کرد؛ تا در آن‌ها به لطف و احسانش، به سوی خشنودی‌اش، حرکت کنیم؛ حمدی که از ما بپذیرد و به سبب آن از ما راضی شود.

دوباره این فراز با حمد الی آغاز می شود در قبال هدیه دادن دین به انسان و این نگاه ظریف و لطیف امام علیه السلام را به دین می رساند که آن را به مثابه ی یک هدیه ی الهی به بشر معرفی می کنند. حمد در برابر قرار دادن ما در کشور و خانواده ی مسلمان و قرارا دادن ما در مسیر هدایت تا در راه رضوان خداوند بتوانیم گام برداریم. شکر باعث افزایش ظرفیتِ داشتن نعمت را افزایش می دهد. حمدی که بتواند مورد قبول الهی واقع شود و رضایت او را در پی داشته باشد.

فراز3: «وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ مِنْ تِلْكَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ ، شَهْرَ الصِّيَامِ ، وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ ، وَ شَهْرَ الطَّهُورِ ، وَ شَهْرَ الَّتمْحِيصِ ، وَ شَهْرَ الْقِيَامِ ﴿الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ ، هُدًى لِلنَّاسِ ، وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ﴾»

و خدا را سپاس که از جملۀ آن راه‌ها، ماه خود، ماه رمضان را قرار داد؛ ماه روزه و ماه اسلام، ماه پاک کننده، ماه آزمایش، ماه قیام به عبادت و ماهی که قرآن را در آن نازل کرد که سراسر برای مردم هدایت است و نشانه‌هایی روشن از هدایت و جداکنندۀ بین حق و باطل.

ماه مبارک رمضان آن قدر شان بزرگی دارد که در روایات آمده است که نباید به تنهایی نام برده شود و حتما باید کلمه ی ماه قبل از آن بیاید و این که از نعمت های والای الهی است که امام علیه السلام به خاطر فرارسیدن آن خداوند را حمد می کنند. در ادامه به توصیف ماه رمضان می پردازند که ماه روزه است با تمام ابعاد و مراتب آن؛ ماه اسلام است چون ماه رمضان منحصر به مسلمانان است؛ ماه پاک کننده ی انسان است به دلیل کناره گرفتن از مادیات و رشد معنویات؛ ماه خالص شدن انسان از ناخالصی هاست؛ ماه قیام به عبادات و شب زنده داری هاست و در ادامه اشاره می شود به آیه ی 185 سوره ی بقره.

فراز4:«فَأَبَانَ فَضِيلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ، وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ، فَحَرَّمَ فِيهِ مَا أَحَلَّ فِي غَيْرِهِ إِعْظَاماً، وَ حَجَرَ فِيهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِكْرَاماً، وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَيِّناً لَا يُجِيزُ جَلَّ وَ عَزَّ أَنْ يُقَدَّمَ قَبْلَهُ، وَ لَا يَقْبَلُ أَنْ يُؤَخَّرَ عَنْه»

پس برتری‌اش را بر ماه‌های دیگر، بر پایۀ احترامات زیادی که برایش قرار داد و فضیلت‌هایی که بین مردم مشهور است، آشکار ساخت؛ پس آنچه را در ماه‌های دیگر حلال بود، برای بزرگداشت این ماه، حرام کرد؛ و خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها را محض گرامی‌داشت آن، ممنوع فرمود؛ و بر آن وقتی واضح و روشن قرار داد و آن نهمین ماه از ماه‌های قمری است که حضرتش -جلّ‌وعزّ- اجازه نمی‌دهد از آن وقت معین، پیش افتد؛ و نمی‌پذیرد که از آن پس افتد.

در ابتدای فراز فای سببیت آمده که دلالت دارد بر این که دلیل ما بعد را قبلا بیان کرده است؛ یعنی دلیل فضیلت این ماه، نزول قرآن در این ماه است. این قدر این ماه ارزشمند است که خداوند به واسطه ی احترام بالای آن خیلی چیزها را در آن حرام کرده و بر دیگر ماه ها برتری اش داده است. این فضیلت های مشهور را در ادامه توضیح می دهند.

در خاتمه خانم ناطقیان دعا کردند و جلسه به پایان رسید.

• < قبلی
• بعدی >